Otoyol Serabı: Asfalt Üzerinde Oluşan Su Benzeri Parlamanın Nedeni
Şehirlerarası otoyollardaki asfalt üzerinde su varmış gibi görünen parlamalar neden görünüyor? Bu durum yanılsama mıdır?
Genellikle uzun bir araba veya otobüs seyahatinde, yolun devamında asfalt üzerinde suya benzeyen parlamalar görürsünüz. Fakat, ilerledikçe suyun kaybolduğundu veya daha uzak bir konumda tekrar belirdiğini fark edersiniz. Bu duruma verilen isim “serap” veya özelliştirilmiş haliyle “asfalt serabı” ve “otoyol serabı” ‘dır.
Serap, çölde kalan bir insanın vaha görmesi gibi bir illüzyon veya halüsinasyon olarak algılanır. Fakat, serap aslında illüzyonlar ve halüsinasyonlar gibi zihnin ürettiği yanılsamalardan değildir. Dünya atmosferinin fiziksel bir özelliği nedeniyle bir serap görürüz.
Denizin dibindeki taşların normalde olduğundan daha yakın görünmesiyle aynı şekilde atmosferimiz, bazı uzak görüntülerin benzer bir etkiye maruz kalmasına neden olabilir. Atmosferik kırılma olarak adlandırılan bu durum, genellikle ortam yoğunluk değişiminden dolayı ışık düz bir çizgiden saptığında meydana gelir. Havanın az ya da çok yoğun olabileceği zamanlarda ışığın atmosferden geçerken kırılması sonucu serap oluşabilir.
Asfalt Üzerindeki Parlama Neden Oluşuyor
Sıcak bir yaz günü, asfaltın sıcaklığını ve asfaltın üzerindeki havanın sıcaklığını düşünün. Asfaltın üzerinden yükseldikçe sıcaklık da yükseliyorsa, bir nesnenin yerden gerçekte olduğundan daha yüksek görüneceği bir serap ile karşılaşırsınız.
Fakat, asfalttan yükseldikçe sıcaklık düşüyorsa, nesne yere gerçekte olduğundan daha yakın görünecektir.
Genellikle yaz günleri otoyolda hareket halindeyken gördüğünüz “otoyol serabı” olarak adlandırılan olay, ilk durumun yaşanmasıdır. Bir otoyol serabı gördüğünüzde, asfalt yüzeyinin biraz üzerindeki havadan çok daha sıcak olduğu anlamına gelir. Çok sıcak olan asfalt ve üzerindeki kısmen daha serin olan hava bir serap yaratarak, daha yüksekteki bir şeyin görüntüsünü daha aşağıda gösterir.
Yolda su gibi görünen parlama ise, ufuk çizgisindeki mavi gökyüzünün kırılan ışık nedeniyle normalde olduğu halinden daha aşağıda görünmesidir. Böyle bir görüntü oluştuğunda karşıdan gelen araç da sanki asfalttan daha üstte gidiyormuş gibi görünecektir.
