Yoğuşma veya yoğunlaşma, gaz halindeki bir maddenin sıvı hale dönüşme sürecine verilen isimdir. Bu süreç kendiliğinden gerçekleşmez. Maddenin fiziksel halindeki bu değişime, basınç veya sıcaklıktaki bir farklılık neden olabilir.
Yoğunlaşmayı en kolay su örneği ile açıklayabiliriz. Sıcaklığın artması sonucu su, gaz haline dönüşerek, su buharı formuna geçiş yapar. Sonrasında yaşanabilecek bir sıcaklık değişiminde de buharlaşmanın tersi şekilde yoğunlaşarak tekrar sıvı su halini alacaktır.
Yoğunlaşma için genel bir sıcaklık değişimine gerek yoktur. Ortam sıcaklığından farklı bir cismi o ortama getirdiğinizde, o cismin etrafında damlacıklar oluştuğunu görebilirsiniz. Bunu en ne olarak soğuk bir su şişesini sıcak bir ortama getirdiğinizde fark edersiniz. Şişenin etrafında damlacıkların oluşmasına verilen isim yoğuşma veya yoğunlaşmadır.
Ayrıca örneğini verdiğimiz gibi yoğunlaşma, sadece soğuk bir cismi sıcak ortama getirmeniz de yaşanmaz. Aynı durum tam tersi için de yaşanabilir. Örneğin; soğuk bir kış gününde aracınıza bindiğinizde, camların buğulanması dediğimiz olay bir yoğunlaşmadır.
Daha fazla örnek verecek olursak: Bir tencerede suyu kaynatırken, o suyun buharlaştığını ve tencerenin kapağı cam ise, üzerinde damlacıklar oluştuğunu görebilirsiniz. Burada yaşanan olay da su buharının yoğunlaşmasıdır. Hem buharlaşmayı hem de yoğunlaşmayı aynı olay üzerinden anlatmak mümkündür. Çünkü yoğunlaşma, buharlaşmanın tersi olarak ifade edilebilir.
Yoğunlaşma ve buharlaşma için tek bir sıcaklık söz konusu değildir. Su, normal basınç altında 100 santigrat derecede kaynadığı için buharlaşma maksimuma çıkar. Fakat 0 ile 100 santigrat derece arasında her sıcaklıkta buharlaşma gerçekleşebilir.
Aynı şekilde yoğuşma da 0 ile 100 santigrat derece arasındaki tüm sıcaklıklarda meydana gelirken, bir cisim ve içerisinde bulunduğu ortam arasındaki sıcaklık farkı arttıkça daha da belirgin hale gelir. Örneğin, buzdolabından çıkardığınız bir su şişesinin dış yüzeyinde oluşan su damlacıkları, başlangıçta maksimum seviyededir. Fakat, şişedeki suyun sıcaklığının ortam sıcaklığına düşmesiyle birlikte azalmaya başlar. Eşitleninceye kadar da gözle görülmese bile yoğuşma devam eder.
