Karaciğer Kaynaklı Kaşıntı Nedenleri – Belirtileri – Tedavisi

Karaciğer, yetişkin sağlıklı bir insanda 1,3-1,6 kilogramlık ağırlığı ve yaklaşık 15 cm genişliği ile vücudun en büyük katı organıdır. Çoğu kişi tarafından önemli bir organ olarak görülmese de, vücutta her türlü düzenleyici rolü üstlenir.

Genel olarak; kolesterol ve protein üretir, vücuda besinler yoluyla alınan yağları parçalar, vücudu toksinlerden temizler, ve vitaminleri depolar.

Onlarca karaciğer hastalığı türü vardır. Karaciğer kaynaklı olarak ortaya çıkan kaşıntı da bu hastalıklardan bazılarının bir belirtisi olarak adlandırılır. Fakat, kaşıntı, karaciğer hastalığı olan herkeste görülmeyebilir.

Kaşıntı, bazen sadece belli bir bölgede veya vücudun her yerinde olabilir. Biraz kaşıntı fazla sorun olmayabilir. Fakat, kaşıntı sürekli hale gelirse, uyku bozuklarına veya bir dizi başka soruna yol açabilir. Eğer vücuttaki kaşıntılar rahatsızlık verecek derece oluşmaya başlamışsa, ciddi bir sağlık soruna haline gelebilir. Bu aşamadan itibaren, bir uzmana danışmanız gerekmektedir.

Kaşıntı Nedenleri

Bazı karaciğer hastalıklarının neden kaşıntı oluşturduğu ve bazılarının ise neden oluşturmadığı henüz tam olarak bilinemediği için araştırmalar devam ediyor. Nitekim, neden kaşıntının karaciğer hastalığı ile ortaya çıktığı da tam olarak bilinmiyor. Fakat, araştırmalarda karaciğer hastalığında kaşıntıdan sorumlu tek bir madde bulunamadığı için bazı etkenlerin birleşiminin buna sebep olduğu düşünülüyor. Bu araştırmalara konu olan etkenler şöyledir:

Safra Tuzları: Karaciğer hastalığında, vücudun safra asitlerini safra tuzlarına çevirmesiyle, derinin altında biriken safra tuzları kaşıntıya neden olabilir. Fakat, safra tuzu seviyesi yüksek olan hastaların hepsinde kaşıntı görülmezken, bazı insanlar normal safra tuzu seviyelerine sahip olmalarına rağmen kaşıntı hissederler.

Yapılan araştırmalarda, kaşıntı şiddeti ile derinin altındaki safra tuzu miktarı arasında doğrudan bir bağlantı kesin olarak kurulamamıştır.

Opioid Reseptörleri: Opioid reseptörlerinin aktif hale gelmesi, ağrı sinyali ile etkileşime bağlı olarak kaşıntıya neden olabilir.

Histamin: Kaşıntı sorunu yaşayan kişilerde histamin seviyeleri daha yüksek olduğu araştırmalara göre ortaya çıkarılmıştır. Fakat, histamin seviyesi arttıkça kaşıntı seviyesinde bir artış söz konusu değildir. Bununla birlikte, antihistaminikler genellikle kaşıntının tedavisinde etkili değildir.

Kadınsal Hormonlar: Hamilelik sırasında kadın cinsiyet hormonları dalgalanması nedeniyle kaşıntı seviyesinin artabildiği gözlemleniyor.

Serotonin: İnsanlarda mutluluk ve zindelik hormonu olarak bilinen serotonin, kaşıntı sorunu yaşayan kişilerde kaşıntı algısını değiştirebilirken, bunun da kaşıntının artmasına neden olabileceği düşünülüyor.

Cilt Hassasiyeti: Primer Biliyer Siroz (PBC) hastalığına sahip insanların kanlarında, LPC olarak bilinen yüksek düzey bir yağ bulunmaktadır. Araştırmalarda, LPC’nin kan yoluyla cilde ulaşmasının kaşıntıya yol açan bir reaksiyonu tetikleyebildiği gözlemlenmiştir.

Kaşıntıya Neden Olan Karaciğer Hastalıkları

Karaciğer hastalıklarının tamamı değil, sadece birkaç tanesi kaşıntıya sebep olmaktadır. Kaşıntıya neden olan en yaygın karaciğer hastalığı türleri şunlardır:

• Primer Biliyer Kolanjit (PBC)
• Primer Sklerozan Kolanjit (PSC)
• Gebelik İntrahepatik Kolestazı
• Hepatit B ve C
• Karaciğer Sirozu
• Alagille Sendromu

Kaşıntıya Neden Olan Diğer Durumlar

Kaşıntı olması durumundan tek sebep karaciğer değildir. Bazı durumlarda kaşıntı karaciğerden değil, cilt hastalıkları veya başka bir organdan kaynaklı olabilir. Vücutta kaşıntıya sebep olabilecek diğer durumlar şöyledir:

• Cildin Aşırı Kuru Olması
• Alerji
• Mantar Enfeksiyonları
• Egzama
• Sedef Hastalığı
• İsilik
• Kurdeşen
• Pamukçuk
• Saçkıran
• Uyuz
• Bit ve Pire gibi parazitler
• Böbrek veya Tiroid Sorunları
• Hormonal Değişiklikler

Karaciğer Kaynaklı Kaşıntı Tedavisi

Karaciğer kaynaklı kaşıntı tedavisi, sahip olduğunuz karaciğer hastalığının türüne bağlıdır. Fakat, tıp dünyasında kaşıntının henüz neden oluştuğunu bilmediğinden kesin bir tedavi yöntemi yoktur. Bu yüzden, uygulanan tedaviler vücudun neye tepki vereceğine odaklı olarak yapılmaktadır ve her insan her tedaviye aynı şekilde yanıt vermeyebilir.

Karaciğer hastalıklarına bağlı olarak yaşanan kaşıntı sorunun çözümü için kendi uygulayabileceğiniz bazı kaşıntı hafifletmeyi sağlayacak yöntemler şöyledir:

• Kaşıntı ne kadar kötü olursa olsun, kaşımamak için elinizden geleni yapın,
• Güneş ışığına doğrudan temas etmekten kaçının,
• Cildinize belli aralıklarla nemlendiriciler uygulayın,
• Vücudunuzu nispeten serin su ile yıkayın,
• Kaşıntı olan bölgelerinize bol giysiler giyin,
• Parfüm, deodorant gibi kozmetik malzemeler kullanmaktan kaçının,
• Mentollü sıvı kremleri kaşıntı yaşadığınız bölgelere uygulayın,
• Vücudunuzu olabildiğince serin tutun,

Uzman kontrolünde önerilen tedavi yöntemleri ise şöyledir:

• Kolestiramin: Bu ağız yoluyla alınan ilaç, deri altında birikerek kaşıntıya sebep olduğu düşünülen faktörlerden biri olan safra tuzlarının dolaşım sisteminden atılmasını sağlar.
• Rifampisin: Bir antibiyotik türü olan bu ilaç, safra asitlerini engeller. Fakat, ağır bir ilaç olduğu için diğer organlar üzerinde ciddi yan etkilere sahiptir.
• Nalokson – Naltrekson: Opioid engelleyici olarak kullanılır. Ciddi yan etkiler oluşturabilir.
• Sertralin: Bu antidepresan olarak kullanılan ilaç, vücuttaki serotonin reseptörlerini engelleyerek, kaşıntı tedavisi için kullanılabilir.

Ek olarak kaşıntı hafiflemediyse ve uykuya dalmanızı engelliyorsa, uyku öncesi antihistaminik ilaçlar kullanabilirsiniz. Fakat, antihistaminik ilaçların karaciğer kaynaklı kaşıntıyı tedavi etmede etkili değillerdir. Sadece uykuya dalınmasını kolaylaştıracaktır.

• Saç Dökülmesi Sebepleri
• Anemi Ne Demek
• Tetanoz Aşısının Yan Etkileri